Aart Verhoeven

Tachtig jaar geleden eindigde de Tweede Wereldoorlog in Europa, maar voor honderdduizenden Indische Nederlanders begon de bevrijding pas maanden later. Deze podcast vertelt de verhalen die je nooit hebt gehoord, over de strijd van onzekerheid, verzet en gedwongen migratie.De Nacht van de Rijzende Zon is een zesdelige serie die het verleden van Nederlands-Indië belicht, met verhalen uit dagboeken en persoonlijke herinneringen. In deze serie duiken we diep in de ervaringen van mensen die de Japanse bezetting meemaakten en het naoorlogse leven in Indië.In deze zesdelige podcast duiken we in de ervaringen van de mensen die de Japanse bezetting van Nederlands-Indië meemaakten, de gevolgen van de oorlog en de strijd voor vrijheid en herstel. Van de gebeurtenissen voorafgaand aan de invasie, de harde realiteit van de bezetting, tot de nasleep en herinneringen die decennialang in de schaduw bleven.(00:00) Introductie van de podcast(00:20) Aart Verhoeven's ontdekking(00:40) De inhoud van de podcast(00:55) Afsluiting

In deze eerste aflevering keren we terug naar de periode vóór de Japanse inval. Hoe was de samenleving in Nederlands-Indië opgebouwd? Hoe zat de economie in elkaar en waarom richtte Japan zich op dit land? We onderzoeken de geopolitieke situatie en de achtergronden die hebben geleid tot de Japanse opmars in Azië en de bezetting van Nederlands Indië. De Nacht van de Rijzende Zon is een podcast gebaseerd op het werk van historicus Aart Verhoeven en zijn persoonlijke zoektocht naar de oorlogservaringen van zijn schoonfamilie. Journalist Hans Willems neemt de luisteraars mee door de geschiedenis, van de politieke situatie voor de oorlog tot de dramatische gevolgen van de Japanse bezetting voor verschillende bevolkingsgroepen in Nederlands-Indië.Deze podcast is een initiatief van de Stichting Comité 4 en 5 mei Soest–Soesterberg, met technische realisatie door Peakfort.Hoofdstukken:(00:00) Opening en inleiding(01:26) 15 augustus 1945: Het einde van de Japanse bezetting(02:03) Aart Verhoeven over familie, dagboek en persoonlijke drijfveer(03:10) Wie leefde er in Nederlands-Indië? Bevolkingsgroepen & verhoudingen(04:55) Fragment L. de Jong – De standenmaatschappij(06:35) Macht, hiërarchie en koloniale rollen(11:47) Fragment L. de Jong – Schijnbare stabiliteit(13:20) Japan als opkomende macht: oorzaken van de dreiging(20:30) Fragment L. de Jong – Mobilisatie & defensie(20:55) Economie, plantages en groeiende welvaart(31:42) Fragment L. de Jong – De parade van 1941(34:16) Japan op de drempel: diplomatie, spionage en het gevoel van dreiging(37:25) Vooruitblik op aflevering 2: de Japanse inval

In december 1941 opende Japan zijn aanval op Nederlands-Indië. We volgen de eerste dagen van de invasie en hoe de bevolking onderworpen werd aan de nieuwe machthebbers. Van verordeningen tot de eerste interneringen – wat gebeurde er toen alles wat vertrouwd was, plotseling veranderde?De Nacht van de Rijzende Zon is een podcast gebaseerd op het werk van historicus Aart Verhoeven en zijn persoonlijke zoektocht naar de oorlogservaringen van zijn schoonfamilie. Journalist Hans Willems neemt de luisteraars mee door de geschiedenis, van de politieke situatie voor de oorlog tot de dramatische gevolgen van de Japanse bezetting voor verschillende bevolkingsgroepen in Nederlands-Indië.Deze podcast is een initiatief van de Stichting Comité 4 en 5 mei Soest–Soesterberg, met technische realisatie door Peakfort.Hoofdstukken:(00:00) Opening en inleiding(01:26) Hoe Japan Indië binnenviel: de eerste dagen van de bezetting(13:31) Fragment Annie Fromberg – Het leek een droom, de Japanse bezetting begint(15:11) Aart Verhoeven over de impact op zijn familie en het verlies van vanzelfsprekendheid(19:10) Fragment Annie Fromberg – Vader opgepakt(20:02) Bevolking in verwarring: Indische Nederlanders, Indo’s en Indonesiërs(26:32) Fragment Loe de Jong – Afscheid aan de Nassauboulevard(27:57) Het ontstaan van de kampen(44:30) Het regiem van Japan(57:30) Vooruitblik op aflevering 3 – Overleven in de kampen

De Japanse bezetting ging gepaard met grote economische veranderingen waarbij de Japanse belangen altijd voorop stonden. Deze veranderingen leidden onder andere tot tekorten aan voedsel, medicijnen en andere basisvoorzieningen. En dit leidde tot massale hongersnood en sterfte.De Indonesische bevolking werd op grote schaal geronseld om hetzij als Hulpsoldaat (Heiho) of als Werksoldaat (Romusha) hun bijdrage aan de Japanse zaak te leveren. In de praktijk kwam het Romusha zijn neer op het – onder de meeste gruwelijke omstandigheden- verrichten van dwangarbeid voor grote infrastructuurprojecten zoals de Burma- en de Pakan Baroe spoorlijn.De Nacht van de Rijzende Zon is een podcast gebaseerd op het werk van historicus Aart Verhoeven en zijn persoonlijke zoektocht naar de oorlogservaringen van zijn schoonfamilie. Journalist Hans Willems neemt de luisteraars mee door de geschiedenis, van de politieke situatie voor de oorlog tot de dramatische gevolgen van de Japanse bezetting voor verschillende bevolkingsgroepen in Nederlands-Indië.Deze podcast is een initiatief van de Stichting Comité 4 en 5 mei Soest–Soesterberg, met technische realisatie door Peakfort.Hoofdstukken:(00:00) Opening en inleiding(01:10) Indische en Europese Nederlanders – twee realiteiten(05:20) Fragment Annie Fromberg – Brute plundering en straatvrees(07:10) Beschermde wijken, internering en het leven achter hekken(13:00) Overleven in sociale chaos – rang, stand en kampstructuur(22:50) Fragment Annie Fromberg – Controle, registratie en prikkeldraad(24:10) Gezondheidszorg, creatief handelen en Japanse blokkades(39:50) Fragment dr. Van Dijk – Bombardement op zee en persoonlijke tragedie(42:00) Macht, gender en communicatie in de kampen(54:00) Buitenkampers en het complexe lot van de Indische Nederlanders

Wie werd geïnterneerd en wie niet? Waar kwamen de mensen terecht?  Wat waren de verschillen tussen de periode van de zogenaamde “Beschermde wijken” en die van het “Krijgsgevangene” zijn? In deze aflevering kijken we naar het lot van de Indische Nederlanders die grotendeels niet in de interneringskampen terecht kwamen en als zogenaamde ‘Buitenkampers’ moesten zien te overleven. Daarnaast komen de lotgevallen van de Europese Nederlanders en hun verblijf in de interneringskampen aan bod. Hoe wisten ze zich te redden onder steeds moeilijker omstandigheden en Japanse verwaarlozing en mishandeling? De Nacht van de Rijzende Zon is een podcast gebaseerd op het werk van historicus Aart Verhoeven en zijn persoonlijke zoektocht naar de oorlogservaringen van zijn schoonfamilie. Journalist Hans Willems neemt de luisteraars mee door de geschiedenis, van de politieke situatie voor de oorlog tot de dramatische gevolgen van de Japanse bezetting voor verschillende bevolkingsgroepen in Nederlands-Indië.Deze podcast is een initiatief van de Stichting Comité 4 en 5 mei Soest–Soesterberg, met technische realisatie door Peakfort.Hoofdstukken:(00:00) Inleiding: Wie kwam in het kamp en wie bleef erbuiten?(01:10) Indische en Europese Nederlanders(03:20) Fragment Annie Fromberg – Brute plundering en straatvrees(04:50) Beschermde wijken, internering en het leven achter hekken(10:02) Wat was er over van het "gewone leven"?(12:55) Fragment D. J. van Dijk – Bombardement op zee op een schip met krijgsgevangenen(15:26) Hoe verliep de communicatie?(21:09) Fragment Annie Fromberg – Controle, registratie en prikkeldraad(22:14) Macht, gender en communicatie in de kampen(32:45) Buitenkampers en het complexe lot van de Indische Nederlanders

Krijgsgevangenen werden door de Japanners massaal als dwangarbeiders ingezet voor  grote projecten zoals de Burma spoorlijn. Ook werden ze ingezet in Japanse fabrieken, mijnen, scheepswerven etc. We volgen hun reizen  met de zogenaamde ‘Hell ships’ naar deze werkkampen  en de afschuwelijke omstandigheden waarin ze daar moesten zien te overleven.De Nacht van de Rijzende Zon is een podcast gebaseerd op het werk van historicus Aart Verhoeven en zijn persoonlijke zoektocht naar de oorlogservaringen van zijn schoonfamilie. Journalist Hans Willems neemt de luisteraars mee door de geschiedenis, van de politieke situatie voor de oorlog tot de dramatische gevolgen van de Japanse bezetting voor verschillende bevolkingsgroepen in Nederlands-Indië.Deze podcast is een initiatief van de Stichting Comité 4 en 5 mei Soest–Soesterberg, met technische realisatie door Peakfort.Hoofdstukken:(00:00) Inleiding - Van gevangenneming tot transport(01:23) De Hell Ships - Transport in hels vaarwater(03:33) Fragment Jacobus Henri Alexander de Ronde - Gevangenschap en zware arbeid(05:15) Dwangarbeid en ontbering(08:33) Fragment krijgsgevangene - Transport naar een Japans werkkamp(10:12) Japanse werkkampen - Mijnen, fabrieken en scheepswerven(23:00) Fragment krijgsgevangene - Verschrikkelijke werkomstandigheden in Japanse mijn(25:26) Japanse kolenmijnen - Lijden onder de grond(31:28) Fragment Jacobus Henri Alexander de Ronde - gedeporteerd naar singapore en japan(33:45) Beschermde wijken - Tussen schijnveiligheid en controle(35:47) Fragment Annie Fromberg - Het leven in een kamp (40:38) Straffen en organisatie in de beschermde wijken(01:01:39) Hoe was het met de schoonfamilie van Aart?

In de laatste aflevering kijken we onder meer terug op wat er gebeurde tijdens- en vlak na de capitulatie van Japan. Wat zijn -in grote lijnen- de gevolgen van de Japanse bezetting voor de verschillende bevolkingsgroepen geweest? Wat kunnen we leren van wat zij hebben meegemaakt?De Nacht van de Rijzende Zon is een podcast gebaseerd op het werk van historicus Aart Verhoeven en zijn persoonlijke zoektocht naar de oorlogservaringen van zijn schoonfamilie. Journalist Hans Willems neemt de luisteraars mee door de geschiedenis, van de politieke situatie voor de oorlog tot de dramatische gevolgen van de Japanse bezetting voor verschillende bevolkingsgroepen in Nederlands-Indië.Deze podcast is een initiatief van de Stichting Comité 4 en 5 mei Soest–Soesterberg, met technische realisatie door Peakfort.Hoofdstukken:(00:00) Inleiding - Terugblik op een bezet verleden(01:23) Aart Verhoeven over zijn persoonlijke motivatie en familiegeschiedenis(06:13) Brieven en stilte - Scheiding tussen geliefden(16:46) Fragment Aarts schoonvader - Lange dagen op de Zuid-Aziatische zeeën(19:52) Torpederen van schepen(22:54) Fragment Aarts schoonvader – Een brief vanuit de Tasmanzee(26:40) Aarts schoonvader stiekem terug in Batavia(34:55) De capitulatie van Japan op 15 augustus 1945(38:31) Fragment Aarts schoonvader – Reflectie op oorlog en plicht(40:09) De lessen van oorlog(48:57) Had de geschiedenis anders kunnen zijn?(51:10) Afsluiting